Het Nederlandse stroomnet piept en kraakt. Wie een laadpaal wil plaatsen, een warmtepomp installeert of meer zonnepanelen wil terugleveren, merkt het direct: netcongestie. Toch is stilzitten niet nodig. Met slimme timing, flexibiliteit en samenwerking kun je nu al hinder beperken en soms zelfs voordeel behalen.
Wat is netcongestie?
Netcongestie betekent dat de vraag naar of het aanbod van elektriciteit op bepaalde momenten hoger is dan wat kabels en transformatorstations in die regio aankunnen. Gevolg: wachttijden voor zwaardere aansluitingen, beperkingen op teruglevering en soms hogere kosten. Het is vaak tijdelijk en plaatselijk, maar de impact is reëel.
Waarom gebeurt dit nu?
Onze energievoorziening elektrificeert in rap tempo: meer elektrische auto’s, warmtepompen, datacenters en logistieke hubs. Ook komt er veel zonne-energie bij, die midden op de dag piekt. Die ‘gelijktijdigheid’ legt druk op een net dat niet in één klap kan worden verzwaard; uitbreiding kost jaren aan planning, materiaal en vakmensen.
Wat kun je nu doen als huishouden?
Sturen op verbruik
Schuif verbruik naar rustige uren. Met (dynamische) uurtarieven loont het om de vaatwasser, was en het laden van je auto te plannen in de nacht of rond het middaguur op zonnige dagen. Slimme stekkers of een energiemanager automatiseren dit, terwijl je comfort behouden blijft.
Kleine ingrepen
Activeer ‘load balancing’ voor je laadpaal, zodat je hoofdaansluiting niet overbelast. Laat grote verbruikers (boiler, droger) niet gelijktijdig draaien. Heb je zonnepanelen, stel apparaten in om te draaien bij eigen opwek. Een thuisbatterij of warmwaterbuffer kan pieken afvlakken; begin klein met een goede monitoring en breid later uit.
Wat kunnen bedrijven ondernemen?
Flexibiliteit als asset
Met slim energiemanagement wordt flexibiliteit waardevol. Denk aan ‘peak shaving’ met een batterij, het sturen van laadpleinen, of het verschuiven van processen (koeling, compressoren) naar daluren. Sommige bedrijven verdienen aan flexdiensten door vermogen tijdelijk beschikbaar te stellen aan het net via een aggregator.
Praktische eerste stappen
Begin met een energiescan en meet kwartierwaarden om pieken en kansen te zien. Stel laadbeleid in (bijv. trager laden overdag, sneller na 22:00), overweeg PV-curtailment op topdagen en praat vroegtijdig met je netbeheerder over uitbreidingsopties. Vaak levert organisatorische afstemming (productieplanning, schoonmaakschema’s) al verrassend veel ruimte op.
Netcongestie is geen reden om te pauzeren, maar wel om slimmer te plannen. Door techniek en gedrag te combineren, verlaag je je piek, benut je eigen opwek beter en maak je ruimte op het net voor jezelf én je buren. Elke kilowatt aan flexibiliteit telt—en wie nu leert sturen, staat straks vooraan wanneer het net weer meegroeit.
